De eenvoud en veelzijdigheid van Jamil Molaeb

Jamil Molaeb is geboren in 1948 in Baissour Casa of Aley in de prachtige bergen van Libanon. In de jaren zeventig begon hij zijn artistieke carrière na een intensieve training van beroemde kunstenaars als Shafic Abboud en Paul Guiragossian aan het Fine Arts Institute van de universiteit van Libanon. In 1984 studeerde hij aan het Fine Arts Institute in Algerije, behaalde zijn master of fine arts diploma aan het Pratt Institute in Brooklyn New York City en een Ph.D aan de universiteit van Ohio.  Weer terug in Libanon in 1989 begint hij les te geven aan verschillende universiteiten in Beiroet.

Ik ken Jamil sinds 2008. Toen ik werk van hem zag in een galerie in Beiroet heb ik contact gezocht met hem en kom sindsdien vaak bij hem thuis. Telkens ben ik weer verrast door de veelzijdigheid van deze kunstenaar. Wanneer hij mij ontvangt samen met zijn vrouw in hun huis in de bergen stap je vanuit de lawaaiige heksenketel Beiroet in een oase van rust en fluitende vogels in Baissour. Zachtjes zoemen de bijen door de bloemen die vol kleur prijken op de terrassen en balkons. Zoetigheden, koffie en thee worden geruisloos op tafel gezet. In de verschillende interieurs hangt werk van Molaeb; recent maar ook van jaren terug. Jamil praat rustig en valt soms stil om zijn schetsboek te pakken en vervolgens enkele minuten een aantal schetsen te maken. Hij voelt zich alleen maar op zijn gemak wanneer hij aan het werk is. Ondanks de vele exposities  en vernissages waarbij hij aanwezig is voelt hij zich het meest thuis in zijn eigen omgeving.

Hij nodigt mij uit om buiten te gaan wandelen. Met zachte stem vertelt hij mij over het museum wat binnenkort geopend zal worden. Een museum voor moderne kunst van hemzelf maar ook van opkomend en gevestigd talent in Libanon.  Er zullen gecombineerde avonden georganiseerd worden; vernissages met recitals. Zijn zoon Ribal , speelt in een groot Weens orkest, woont in Wenen maar is de drijvende kracht achter het museum, de Molaeb facebook pagina en bewaakt het artistieke pad.

Jamil zelf is daar totaal niet mee bezig. Hij staat ‘s ochtends vroeg op, begint aan een kunstwerk en stopt wanneer hij voelt dat hij moet stoppen.Buiten terwijl we naar het atelier onder het huis lopen ben ik verrast door de prachtige mozaïeken die hij gemaakt heeft voor o.a. zijn museum. Terwijl hij de sleutel omdraait in het slot kijk ik hem van de zijkant aan. Deze man straalt rust uit, liefde en lijkt zich totaal niet bewust van zijn omgeving. Dat verandert snel wanneer hij de gordijnen opent voor de plafond hoge ramen. Zijn ogen gaan glinsteren als het zonlicht valt op de vele doeken die daar staan. Ik ben overdonderd door de diversiteit, de kleuren, technieken en afmetingen van de werken. Hier staat werk van een groot kunstenaar.

Schijnbaar zonder enige vorm van trots toont hij zijn werk. Spraakzaam is hij niet. Dat hoeft ook niet want de werken vullen de stilte. Het is onmogelijk Molaeb te ‘vangen’ onder één stijl. Hij wisselt eenvoudig tussen dorpsscènes naar minimalistische composities met felgekleurde vierkanten.

Wanneer hij een landschap schildert, een kust, de zee, dan is dat om de natuur te eren waarin hij leeft. Alsof hij aangeslagen is vertelt hij zacht over de zorgen die hij zich maakt over de wereld, de hoeveelheid mensen, de vervuiling én het steeds verder vervreemd raken van het contact met de natuur.

Ondanks dat hij recentelijk vele steden heeft bezocht zoals Mexico City, New York, Londen, Boston en Madrid keert hij telkens terug naar zijn dorp. Letterlijk en artistiek. Hij blijft de aspecten van het dagelijks leven uitbeelden, de sociale omgeving, het belang van de tradities. Ik spreek Engels met Jamil. Hij vertelt mij dat hij door  Engels te spreken met mij, zelfs in zijn eigen huis, hij zich weer in het buitenland waant, op straat in New York, ontheemd. Om grip te krijgen op de omgevein gaat hij in het buitenland nergens heen zonder schetsboek, penselen of kleurpotloden. Hij voelt zich gehandicapt als hij niet creatief kan zijn.

De volgende keer dat ik Jamil ontmoet met zijn  vrouw Wafaa is bij hen thuis. Ik ben uitgenodigd voor de lunch. Een bezoek met uitgebreid eten was dit keer een must. Opgetogen kom ik aan bij zijn prachtige huis. Vanaf een afstand zwaait hij al en verwelkomt me met”welcome back my friend, this house is your home”. Een typische vorm van Libanese gastvrijheid. Waarom zeggen wij dat nou niet zo snel in Nederland? Voordat ik aan de heerlijkheden kan aanschuiven geeft hij mij een rondleiding door zijn toekomstige museum. Vol enthousiasme vertelt hij over de plannen, het werk maar met name de trots (dit keer wel) dat hij de eerste is in Libanon die een museum bouwt voor moderne- en hedendaagse kunst. Ondanks de rijke geschiedenis in de schilderkunst van Libanon heeft het land door politiek geharrewar en machtsmisbruik nog steeds geen museum voor moderne- en hedendaagse kunst. Hij vindt het een schande voor het land.

Daarom wil hij met zijn eigen museum zijn eigen werk maar ook andere kunstenaars uit Libanon, gevestigd en opkomend, een platform geven voor het kunstminnende Libanese publiek. De collectie zal bestaan uit een permanent gedeelte (van hemzelf en andere kunstenaars) moor ook uit wisselende tentoonstellingen. Zoals ik intussen van hem gewend ben valt hij stil en kijkt voor zich uit. Even later zegt hij nauwelijks hoorbaar: “Actually I don’t know what I am doing”?.Reagerend op mijn verbaasde blik legt hij uit dat hij de hoeveelheid werk, de problemen die hij tegenkwam tijdens de bouw, schromelijk heeft onderschat. Technische en administratieve zaken laat hij dan ook over aan zijn zoon. Ik zeg dat het fantastisch is wat hij doet en dat het een ongekend succes zal worden. Glimlachend zakt hij achterover en slurpt hij van zijn koffie met cardamom. Dan kijkt hij mij aan vertelt mij dat hij niet vergeten is wie hij is en waar hij vandaan komt. Zoon van een arbeider die wat extra geld verdiende door bij te klussen als huisschilder en fruit verkocht voor wat extra cash. Dankzij zijn vader heeft hij de liefde ontwikkeld voor verf, de geur, textuur.

In feite is hij nog steeds dezelfde gebleven;eenvoudig, rechtvaardig met een grote liefde voor zijn dorp, de natuur, de vogels. Ondanks alle aandacht van de pers in Dubai tijdens de Art Dubai kunstbeurs en regelmatige interviews in Beiroet is hij het liefst aan het werk. Juist door zijn eenvoud, het kleurgebruik, zijn composities en enorme veelzijdigheid is het werk van Jamil Molaeb zo sterk. Krachtig door eenvoud en diversiteit. Ik hoop dat het museum net zo succesvol mag zijn als deze kunstenaar. We gaan aan tafel en heffen het glas op de kunst, het leven en de natuur.